Eklezjologiczny charakter „Komentarza do Apokalipsy” donatysty Tykoniusza
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2012.008Słowa kluczowe
Apokalipsa, Tykoniusz, donatyści, eklezjologia IV wiekuAbstrakt
Kościół afrykański zawsze wyróżniał się przez kult męczeństwa. Niektórzy widzieli w tym jeszcze echo pogańskiego kultu Saturna, związanego także z punickim Baalem, wciąż niesytego krwawych ofiar. Wskazywać by na to miały też bardzo popularne w Afryce, a niespotykane w innych częściach świata łacińskiego teoforyczne imiona, najpewniej tłumaczone z punickiego, takie jak Quodvultdeus, Praedestinatus, Donatus, Rogatus, wskazujące na pewien fatalizm. Ta zgoda na cierpienie oznaczała jednak także bezwzględną wierność przyjętym ideałom, choćby za cenę krwi. Wracamy tu do paradoksu Tykoniusza – donatysty, którego poglądy wydawały się bliższe katolikom niż jego współwyznawcom. Zauważyli to oni sami i wykluczyli go ze swojej wspólnoty. Tykoniusz nie został jednak katolikiem. Dlaczego? To pytanie nurtowało już współczesnych. Augustyn zarzucał mu daleko idącą niekonsekwencję. Tykoniusz sam wytykał przecież donatystom błędy w ich rozumieniu Kościoła, przede wszystkim ich ekskluzywizm. Jego eklezjologia była z kolei de facto ortodoksyjna, czego dowodem jest późniejsze szerokie wykorzystywanie jego „Komentarz do Apokalipsy” przez katolików. On sam jednak zdecydował się pozostać wiernym wspólnocie, w której został ochrzczony, nawet jeśli ta wspólnota sama się go wyrzekała. Uważał donatystów za prawdziwych katolików, wiernych tradycji Kościoła afrykańskiego, a ich prześladowanie przez władze świeckie tylko to potwierdzało; sprzymierzony z państwem Kościół katolicki pozostał dla Tykoniusza kościołem zdrajców i prześladowców oraz narzędziem Antychrysta.
Bibliografia
Alexander J. S., Some Observations on Tyconius’ Definition of the Church, „Studia Patristica” 18/4, Leuven 1990, s. 115–119.
Christie Y., Apocalypse et ≪Traditio legis≫, Romische Quartalschrift 71 (1976), 42–55, P. Fredriksen, Tyconius and Augustine on the Apocalypse, w: The Apocalypse in the Middle Ages, red. R. Emmerson – B. McGinn, Cornell 1993, s. 21–37.
Frederiksen Landes P., Tyconius and The End of the World, „Revue des etudes augustiniennes” 28 (1982), s. 59-75.
Frend W. H. C., The Donatist Church. A Movement of Protest in Roman North Africa, Oxford 1952.
Gryson R., Fragments inedits du commentaire de Tyconius sur l’Apocalypse, „Revue benedictine”107 (1997), s. 189–226.
Lehmann P., Mittelalterische Bibliothekskataloge Deutschlands und der Schweiz, Munich 1918.
Lo Bue F. (i Wilis G. G.), The Turin Fragments of Tyconius’ Commentary on Revelation, „Text and Studies. New Series” 7, Cambridge 1963.
Pierwsze łacińskie komentarze do Apokalipsy. Hipolit, Wiktoryn, Hieronim, Tykoniusz, Florilegium. Studia Classica, Mediaevalia et Neolatina 1, Warszawa 2011.
Specilegium Casinense, III/1, Monte Cassino 1897.
Tykoniusz, ComAp, w: Corpus Christianorum. Series Latina, 107 A, 2011.
van der Lof L. J., Warum wurde Tichonius nicht katolisch?, „Zeitschrift fur die Neuetestamentliche Wissenschaft” 57 (1966), s. 260–283.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 597
Liczba cytowań: 0